Gisteren had ik het er over dat angst volgens mij situationeel is. Ook heb ik proberen uitleggen dat we die situaties soms verkeerd inschatten en dat onze angst om die reden een vergissing is.
Vandaag ga ik dieper in op doodsangst. Maar voor ik dat doe wil ik nog enkele mogelijke misverstanden voorkomen over wat ik gisteren schreef.
Niet alle angsten zijn een vergissing of onwenselijk. Soms is angst volkomen terecht. Ook niet alle angsten die onaangepast zijn aan de situatie zijn een vergissing – ik denk dan bijvoorbeeld aan angsten die zuiver neurologisch zijn.
Het is mij te doen om die angsten die wel een vergissing zijn. Mijn doel is niet om ze te doen verdwijnen, maar om ze handelbaar te maken. Ze in perspectief te plaatsen. Maar daar kom ik later nog toe. Terug naar het onderwerp.
Net zoals de angst die ik gisteren beschreef, is doodsangst situationeel. Anders gezegd: men vreest niet de dood, maar het doodgaan, de situatie waarin men riskeert dood te gaan. Echter, doodsangst ervaren en ernaar handelen wanneer er bijvoorbeeld een roofdier op je af komt – of een veel te snel rijdende auto – is wenselijk. Het enige wat we hoeven te weten, is dat we dergelijke situaties best vermijden. Niet de dood zelf.
Maar er bestaan ook van die momenten waarin we doodsangst ervaren zonder dat er sprake is van een levensbedreigende situatie. Dergelijke angst noem ik existentiële angst, iets waar ik persoonlijk veel last van heb.
Existentiële angst is niet erg wenselijk. Dat spreekt eigenlijk voor zich: letterlijk doodsbang zijn zonder dat je leven op het spel staat is een onaangepaste reactie. Vrij contraproductief en heel onaangenaam!
Dergelijke doodsangst is bij mij veroorzaakt door wat ik meegemaakt heb. Ik vrees in essentie niet zozeer mijn dood, maar eerder dat ik terecht ga komen in het soort situaties die ik als levensbedreigend ervaren heb. Bijvoorbeeld alleen zijn, machteloos zijn, verraden worden, geen keuze meer hebben of net hele pijnlijke keuzes moeten maken…
Doodsangst is een natuurlijke respons op een situatie die levensbedreigend voelt. Dat gevoel respecteren we best. Maar aangezien existentiële angst situationeel is, doen we er best aan de situaties die ons zo bang maken eens onder de loep te nemen.
Twee situaties die existentiële angst bij mij aanwakkeren zijn zich in onzekerheid bevinden (het onbekende) en machteloosheid (geen controle hebben). In mijn volgende bericht vertel ik daar meer over.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten